مواد معدنی، ویتامین ها و پروتئین ها حدود 2 درصد از وزن عسل را تشکیل داده که به افزایش متابولیسم و کاهش کلسترول و اسیدهای چرب مضر در اندام ها و بافت های بدن کمک می‌کند. همچنین، باعث جلوگیری از چاقی و بهبود سلامتی می شود. ویتامین های موجود در عسل شامل ب6، تیامین، نیاسین، ریبوفلاوین و اسید پانتوتنیک است. مواد معدنی موجود در عسل شامل کلسیم، مس، آهن، منیزیم، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم و روی می شود. مقدار مواد معدنی عسل با اندازه‌گیری میزان رسانایی آن مشخص شده و هرچه رسانایی بالاتر، ارزش و کیفیت عسل هم بیشتر است.
گرده گل و ژل رویال دارای عناصر معدنی و مهم هستند. میزان و نوع این عناصر به منشا گیاهی و منطقه برداشت عسل بستگی دارد. میزان عناصر معدنی موجود در شهد عسل ها، با توجه به شرایط آب و هوایی، گونه گیاهی شهدزا و حاصلخیزی خاک متفاوت است. عسل هایی با رنگ تیره، مواد معدنی بیشتری دارند.
مواد معدنی موجود در عسل به فرم نمک های معدنی داخل خاک از طریق ریشه جذب و در شهد و عسل جریان می‌یابند. مهم‌ترین عناصر معدنی موجود در عسل شامل پتاسیم، سدیم، کلسیم و منیزیم، آهن، مس، منگنز و کلر به میزان کمتر است. 80 درصد عناصر موجود در عسل را پتاسیم تشکیل می دهد که منشأ اصلی آن شهد گیاه است.
مهم ترین مواد معدنی موجود در عسل
مواد معدنی موجود در عسل دارای ویژگی های زیر هستند.
کاهش کلسترول خون
برای کنترل اضافه وزن می توان عسل را جایگزین قند و شیرین کننده های مصنوعی کرد. عسل دارای مواد معدنی، اسید آمینه، ویتامین ها و آنزیم های طبیعی بوده که باعث کاهش وزن و کاهش طبیعی کلسترول خون می شود.
همچنین بخوانید | عسل و چای داغ
تقویت سیتم ایمنی بدن
عسل از موثرترین مواد غذایی و دارویی برای کنترل بیماری های سرماخوردگی و آنفلانزا و علایمی مانند گلودرد و سرفه شدید است. عسل سرشار از مواد معدنی و آنتی بیوتیک بوده که باعث تقویت سیستم دفاعی بدن می‌شود.
تقویت و درخشش موها
کمبود مواد معدنی و مغذی در بدن از عوامل اصلی ریزش مو و تیره شدن موها است. عسل سرشار از مواد مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی است که باعث تقویت ساقه مو و درخشان کردن موها می شود.
جوانسازی پوست
جوانسازی پوستعسل بهترین مواد خوراکی برای حفظ سلامتی پوست است. آنتی اکسیدان موجود در عسل باعث حفظ سلامتی و جوانسازی پوست می شود. مصرف عسل به صورت موضعی برای آبرسانی و جوانسازی پوست موثر است.
قندهای موجود در عسل شامل 31 درصد گلوکز و 38 درصد فروکتوز است.
کالری موجود در عسل در هر 100 گرم از آن برابر با 304 کالری است.
میزان رطوبت عسل به طور تقریبی 17 درصد تخمین زده شده است.
رقیق یا غلیظ بودن عسل به میزان آب موجود در عسل و درجه حرارت محیطی که عسل در آن است، بستگی دارد.
درصد رطوبت عسل به عواملی مانند شرایط آب و هوایی و رطوبت اصلی شهد بستگی دارد. مقدار رطوبت عسل پس از برداشت از کندو و استخراج آن تغییر می‌کند. رطوبت از مهم‌ترین خصوصیات عسل بوده که کیفیت نگهداری، شکرک زدن و غلظت به آن بستگی دارد.
عسل فاقد هرگونه چربی و کلسترول است.
پروتئین موجود در عسل دارای منشا گیاهی و جانوری بوده و میزان آن تقریباً یک درصد محاسبه شده است. عسل سرشار از ویتامین های مختلف مانند ویتامین‌های B1 و B2 و B3 و B5 و B6، ویتامین C است.
از دیگر خواص عسل برای کودکان وجود پروتئین، کالری و کربوهیدرات در عسل است که میزان انرژی مورد نیاز کودکان را برای فعالیت و بازی تأمین می‌کند.
آهن موجود در عسل برای جلوگیری از بیماری های زمینه‌ای مثل کم خونی مفید است. فسفر موجود در عسل به افزایش قدرت ذهن کودکان کمک می‌کند.
عسل باعث تقویت عضلات و ماهیچه های بدن کودکان و پرپشت شدن موها می شود.
همچنین بخوانید | عسل فایتوژنیک
انواع عسل
انواع عسل و ویژگی های آن به شرح زیر است.
عسل آویشن دارای فایده های درمانی برای بهبود سرفه، برطرف‌کردن سوزش گلو، مفید برای التهاب معده، منبع ویتامین و مواد مغذی، افزایش انرژی، تقویت سیستم ایمنی بدن و منبع آنتی‌اکسیدان های قوی است.
عسل کنار دارای خاصیت سلامت پوست و مو، تقویت قوای جنسی، درمان یبوست، تقویت بدن و تقویت ضعف در کودکان و بزرگسالان، بهبود زخم معده و کمک به گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن است.
عسل چهل گیاه، دارای خواص مفیدی برای دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی، مجرای ادراری، تقویت‌کننده اعصاب و بهبود جریان خون در بدن است.
عسل گون خواص مفیدی برای درد معده، درمان بیماری‌های کلیوی و کاهش درد مفاصل دارد.
عسل یونجه خواصی مانند ضدعفونی‌‌کننده و ضدباکتریایی، تسکین دهنده، فعالیت پریبیوتیکی طبیعی، انرژی‌‌بخش و منبع مواد مغذی دارد.
عسل شوید در درمان عفونت و زخم ها، کاهش کلسترول، آزادسازی رادیکال های آزاد و درمان صرع مفید است.
عسل گشنیز مفید برای درمان اعصاب، سردرد، سرماخوردگی، سرفه، آلرژی و حساسیت است.
عسل اکالیپتوس دارای خواص مفید برای مبارزه با عفونت ها و بیماری های تنفسی، التیام و درمان سریع زخم ها است و رنگ آن کهربایی تیره است.
عسل رازیانه، شهد این عسل از گیاه رازیانه بوده و خواص درمانی آن مفید برای اختلالات قاعدگی بانوان و افزایش شیر مادر است.
عسل اسطوخودوس، این گیاه متعلق به خانواده نعناع بوده که خواص دارویی ضد قارچ بودن و بهبود زخم دارد.
خواص عسل برای کودکان
خواص عسل برای کودکانخوردن عسل توسط کودکان علاوه بر ساخت سلول های خونی بیشتر، باعث وزن‌گیری بهتر نسبت به کودکان دیگر می شوند.
گوارش غذا در کودکان تغذیه شده با عسل بهتر صورت می گیرد و کمتر دچار اسهال و استفراغ خواهند شد.
خاصیت عسل برای تقویت بدن ورزشکاران
عسل یک منبع کربوهیدرات عالی برای ورزشکاران و بدنسازان است. مصرف عسل توسط ورزش کاران با انجام فعالیت های ورزشی باعث افزایش ضربان قلب و میزان قندخون آن‌ها می شود. مصرف عسل به عنوان یک مکمل غذایی کمک می‌کند تا با انجام تمرینات، قند خون ثابتی داشته و قدرت ماهیچه های این افراد نسبت به افرادی که از قند استفاده می‌کنند، بیشتر باشد. کربوهیدارت‌های موجود در عسل، بهترین منبع ذخیره گلیکوژن در ماهیچه ها است.
همچنین بخوانید | شهد چیست
مصرف بیش از حد عسل چه پیامدهایی دارد؟
مضرات عسل شامل موارد زیر است.
مضرات ناشی از آلرژی: فرد به خاطر وجود گرده گل در عسل خام حساسیت پیدا می‌کند و دارای علائمی مانند تنگی نفس، سرگیجه، حالت تهوع، ورم کردن زبان است.
بیش از 90 درصد از وزن عسل را قندها و کربوهیدارت ها تشکیل می دهند. استفاده بیش از حد از عسل طبیعی باعث اضافه وزن و بالا رفتن سطح قند خون می شود.
خوردن عسل برای نوزادان زیر 12 ماه ممنوع است. به دلیل وجود باکتری به نام Clostridium botulinum در عسل، مصرف آن برای نوزدان خطرناک است. اما در معده افراد بزرگسال این باکتری از بین می رود.
جمع بندی
عسل شامل 13 میلی گرم فسفر، 4 میلی گرم کلسیم، 7 درصد آهن است. همچنینف دارای مواد معدنی دیگری مانند پتاسیم، ید، منیزیم، سرب، مس، سولفور، نیکل است. مواد معدنی موجود در عسل وارد جریان خون شده و آهن آن باعث درمان بیماری کم خونی می شود و فسفر و کلسیم موجود در آن بیماری های استخوان و ریه را درمان می کند.
