چرا عسل شکرک میزنه؟

عسل به عنوان یکی از محصولات طبیعی و سالم، از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است. اما یکی از مشکلاتی که ممکن است در استفاده از عسل به وجود بیاید، مسئله شکرک زدن آن است. این موضوع به خصوص برای کسانی که در حوزه تولید و فروش عسل فعالیت می‌کنند، مشکل‌ساز است. به همین جهت، بررسی دلایل شکرک زدن عسل از اهمیت بسزایی برخوردار است.  در ادامه به شما خواهیم گفت که چرا عسل شکرک میزنه؟

تعریف شکرک زدن عسل

شکرک زدن عسل به معنی تشکیل بلورهای قندی درون عسل است. این بلورها معمولاً به شکل ریز و کوچک هستند و ممکن است در سطح عسل یا درون آن تشکیل شوند.  شکرک زدن عسل اغلب به عنوان نشانه‌ای از کیفیت عسل در نظر گرفته می ‌شود. عسل طبیعی ممکن است شکرک بزند ولی این مسئله به مقدار شکر موجود در عسل بستگی دارد. در صورتی که مقدار شکر در عسل بالا باشد، احتمال شکرک زدن بیشتر است.

تشخیص عسل طبیعی از تقلبی در شکرک زدن

رنگ عسل می ‌تواند یکی از روش‌ های تشخیص عسل طبیعی باشد. به طور کلی، عسل طبیعی رنگی طبیعی و یکنواخت دارد و در صورتی که عسل شکرک زده باشد، ممکن است رنگ آن ناهمگون و تیره‌تر به نظر برسد. برای مثال، عسل زنبور عسلی که از گیاهان یاس به دست می‌آید، رنگ سفید و شفاف دارد.

از طریق طعم عسل نیز می ‌توان عسل طبیعی را تشخیص داد. به طور کلی، عسل طبیعی طعمی شیرین و طبیعی دارد و در صورتی که عسل شکرک زده باشد، ممکن است طعم آن شیرینی زیادی داشته باشد. برای مثال، عسل زنبور عسلی که از گیاهان کاهو به دست می‌آید، طعمی تلخ دارد.

رس بستن عسل می‌تواند یکی از شاخص ‌های تشخیص عسل طبیعی باشد. به طور کلی، عسل طبیعی به دلیل داشتن فرکتوز، در دمای پایین به سرعت رس می ‌بندد و در صورتی که عسل شکرک زده باشد، ممکن است رس آن به شکل ناهمگون و دیربست دیده شود. برای مثال، عسل زنبور عسلی که از گیاهان آلوئه ورا به دست می‌آید، به شکلی که مانند ژل بوده و به سرعت رس نمی‌بندد، نشانه عسل شکرک زده است.

با توجه به این موارد، می‌توان به راحتی عسل طبیعی را از عسل تقلبی تشخیص داد. با این حال، برای اطمینان از خرید عسل طبیعی، بهتر است از فروشگاه‌های معتبر و شناخته شده خرید کنید.

علل اصلی شکرک زدن عسل

یکی از علل اصلی شکرک زدن عسل، رطوبت بالای آن است. هرچه میزان آب موجود در عسل بیشتر باشد، احتمال شکرک زدن آن بیشتر می‌شود. به همین دلیل، عسل‌های شمال کشور که دارای رطوبت بیشتری هستند، بیشترین احتمال شکرک زدن را دارند.

دمای نگهداری نامناسب نیز می‌تواند باعث شکرک زدن عسل شود. در دمای پایین تر از دمای اتاق، احتمالا بیشتر شاهد شکرک زدن عسل باشید. به همین دلیل، بهتر است عسل را در دمای اتاق نگهداری کنید.

کریستالیزاسیون طبیعی قند نیز می‌تواند باعث شکرک زدن عسل شود. در واقع، عسل شکرک زده نشانه‌ای از کریستالیزاسیون طبیعی قند است و نشان می‌دهد که عسل طبیعی است.

با توجه به اینکه شکرک زدن عسل نشانه‌ای از طبیعی بودن آن است، برخی افراد به دنبال عسل شکرک زده هستند. در واقع، عسل شکرک زده ممکن است برای برخی کاربردهای خاص مفید باشد. به عنوان مثال، عسل شکرک زده برای استفاده در تهیه مربا و یا اضافه کردن به چای، مناسب است.

همچنین بخوانید | خرید عسل طبیعی

تاثیر شکرک بر کیفیت عسل

شکرک زدن عسل باعث تغییر در بافت آن می شود. با توجه به میزان قند موجود در عسل، زمان لازم برای تغییر بافت متفاوت است. عسل با میزان قند بالاتر، به سرعت تبدیل به شکرک می شود. این تغییر در بافت، باعث ایجاد یک ساختار بلوری در عسل خواهد شد. این ساختار بلوری به صورت بلورهای کوچک و بزرگ دیده می شود.

روش های پیشگیری از شکرک زدن عسل

یکی از روش ‌های پیشگیری از شکرک زدن عسل، نگهداری آن در دمای مناسب است. برای جلوگیری از شکرک زدن عسل، باید آن را در دمایی بین 18 تا 25 درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد. برای این منظور، بهتر است عسل را در محیطی خشک و خنک نگهداری کنید.

استفاده از ظروف مناسب نیز می ‌تواند در پیشگیری از شکرک زدن عسل موثر باشد. برای این منظور، بهتر است از ظروف شیشه ‌ای یا فلزی استفاده کرد. ظروف پلاستیکی به دلیل نفوذپذیری بالا، ممکن است باعث ورود رطوبت به داخل عسل شده و شکرک زدن آن را تسریع کنند. همچنین، بهتر است عسل را در ظروفی با درب هوابند نگهداری کرد تا از ورود هوا و رطوبت به داخل ظرف جلوگیری شود.

با رعایت این روش ‌ها، می‌ توان از شکرک زدن عسل جلوگیری کرد و از خواص درمانی آن بهره‌مند شد.

راهکارهای رفع شکرک عسل

با توجه به اینکه عامل اصلی شکرک زدن عسل نگهداری آن در دمای پایین است، گرم کردن آن می‌ تواند به رفع شکرک کمک کند. اما باید توجه داشت که گرم کردن عسل به صورت مستقیم می‌تواند باعث از بین رفتن برخی مواد مغذی در آن شود. بنابراین، بهترین روش برای رفع شکرک عسل، استفاده از حرارت ملایم و غیر مستقیم است. در این روش، عسل را در داخل یک ظرف مناسب قرار داده و آن را درون یک سینی آب گرم بگذارید. این کار را به مدت چند دقیقه ادامه دهید تا عسل به طور کامل گرم شود.

در صورتی که شکرک عسل به حدی شدید باشد که با حرارت ملایم رفع نشود، می‌توان با استفاده از روش بازیابی بافت اولیه، به رفع شکرک عسل کمک کرد. در این روش، عسل به صورت آهسته و به مدت طولانی تحت تأثیر حرارت قرار می‌گیرد تا بافت اولیه آن بازیابی شود. برای این منظور، روش قبل را انجام دهید اما در ادامه ظرف را بر روی حرارت گاز یا بخار قرار بدهید تا عسل به صورت آهسته و به مدت طولانی تحت تأثیر حرارت قرار بگیرد. این روش می‌تواند به رفع شکرک عسل کمک کند، اما دقت داشته باشید که حرارت مستقیم ممکن است باعث از بین رفتن برخی مواد مغذی در عسل شود. بنابراین، بهتر است از این روش به صورت محدود استفاده کنید.

انواع عسل و شکرک زدن

در انواع عسل طبیعی به دلیل عدم تمرکز بیش از حد گلوکز و فروکتوز، نسبت به عسل تجاری کمتر شکرک می‌زند. در عسل تجاری، اغلب برای جلوگیری از شکرک زدن، گلوکز به آن اضافه می‌شود. به همین دلیل، عسل طبیعی بیشتر به صورت مایع باقی می‌ماند و شکرک زدن آن کندتر است.

گیاهان منبع شهد، مانند زنبورداری، خود دارای گلوکز و فروکتوز هستند. اما میزان آن‌ها در هر گونه، متفاوت است. گیاهانی که شهد آن‌ها بیشتر از گلوکز تشکیل شده است، مانند گل‌های برفی، عسل سریعتری را تولید می‌کنند که به همین دلیل، شکرک زدن آن‌ها نیز سریع تر است. از طرف دیگر، گیاهانی که شهد آن‌ها بیشتر از فروکتوز تشکیل شده است، مانند گل‌های کاکتوس، عسلی تولید می‌کنند که کمتر شکرک می زنند.

در کل، شکرک زدن عسل به میزان گلوکز و فروکتوز در آن بستگی دارد. عسل طبیعی کمتر شکرک می‌زند و گیاهان منبع شهد نیز بر تولید عسل و شکرک زدن آن تاثیرگذار هستند.